Een uitzonderlijke regenval zoals recentelijk in de Ardennen en Limburg kan in de toekomst ook in de Leievallei gebeuren. Jaarlijkse overstromingen maken nu reeds deel uit van het natuurlijk winterpeil van de Leie en bij hevige regenval.
Bij langdurige en hevige regenval kan het waterpeil in de Leie stijgen tot een kritiek peil van 7,34 m TAW waardoor de Keuzemeersen met een maaiveldpeil van ongeveer 6,25 m TAW onder water komen te staan. De Keuzemeersen en Latemse meersen zorgen voor buffering van overtollig water. Deze periodieke overstromingen creëren terzelfdertijd een uniek ecosysteem.
Het is vandaag dan ook helemaal niet te verantwoorden dat de overheid in de vorm van Agentschap Wegen en Verkeer een op- en afrittencomplex overweegt in de Keuzemeersen. Dit alternatief heeft immers een grote impact op het natuurlijke overstromingsgebied van de Keuzemeersen. De hoge taluds, omvangrijke betonconstructies en een aanzienlijke verharding gelegen in overstromingsgebied zullen talloze afwateringsgrachten doorsnijden. Hierdoor komt het overtollige water op andere plaatsen terecht.
De beelden van voorbije dagen tonen tot wat verharding in rivierbekkens kan leiden.
Op woensdag 7/7/2021 overhandigden het actiecomité ‘Red de Noordhout’ en burgerbeweging Leefbaar Baarle een petitie waarin meer dan 500 inwoners van Baarle vragen aan het Gents Stadsbestuur om de plannen voor de Noordhout te herzien. Enkele sociale huisvestingsmaatschappijen willen appartements-blokken bouwen op deze groene historische landbouwkouter aan de rand van de dorpskern van Baarle. De bewoners zien deze hoogdynamische ontwikkeling van het woonuitbreidingsgebied Noordhout niet zitten. Al helemaal niet in combinatie met de vele andere initiatieven die de laatste vrije ruimte in Baarle inpalmen.
Sami Souguir neemt als Schepen voor Ruimtelijke Planning de petitie in ontvangst van Wim Vancauwenberghe (LBB) en Johan Stevens (Red de Noordhout). Op de achtergrond kijken schepen Rudy Coddens, Sofie Bracke en Filip Watteeuw toe.
In het kader van de uitbreiding van het rusthuis Leiehome en project Baarlekorf is reeds gestart met de bouw van 35 woningen, 60 assistentiewoningen, verschillende meersgezinswoningen en handelsruimtes in het woonuitbreidingsgebied Baarledorp. In een volgende fase worden daar ook 57 sociale woningen gebouwd. Met deze plannen wordt de behoefte voor jonge gezinnen, ouderen en sociaal wonen in Baarle ruimschoots ingevuld. De meeste bewoners stemmen dan ook in met dit initiatief. Er is echter totaal geen draagvlak voor de ontwikkeling van het woonuitbreidingsgebied Noordhout.
Historiek
In het Ruimtelijke structuurplan van 2003 engageerde stad Gent zich immers om de Noordhout, een vruchtbare kouter die al eeuwen als landbouwgrond in gebruik is, ook planologisch om te zetten van woonuitbreidings-gebied naar landbouwgebied. Die beleidsbeslissing is echter 15 jaar lang dode letter gebleven. In 2018 keurde het Gents stadbestuur de nieuwe Structuurvisie 2030 goed. Daar werd – tegen het gefundeerd advies van de Gecoro in – plots beslist om het woonuitbreidingsgebied Noordhout toch te gaan bebouwen met 135 sociale wooneenheden. Die beslissing is temeer onbegrijpelijk omdat ze indruist tegen de principes die in dezelfde structuurvisie naar voren worden geschoven, zoals laagdynamische ontwikkeling in buitengebied, vrijwaring van open ruimte, verdichten in de nabijheid van voorzieningen en respect voor de draagkracht van een wijk. In tegenstelling tot bij het vorige structuurplan, is er nu blijkbaar wel veel haast om de beleidsvisie concreet te gaan realiseren. De gronden werden inmiddels door een vastgoedontwikkelaar verkocht aan enkele sociale huisvestings-maatschappijen en in oktober 2020 lanceerde de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen een openbare aanbesteding voor de opmaak van een masterplan. Begin 2021 ging een studiebureau aan de slag met de opmaak van dit masterplan. De opdracht, die 6 maanden mag duren, zal dus binnenkort worden afgerond. Op basis van de opdrachtnota is duidelijk dat er wordt gemikt op meersgezinswoningen. Dit betekent dus dat er nu ook appartementsgebouwen buiten de dorpskern van Baarle terechtkomen.
Bewoners worden niet gehoord
De opdrachtbeschrijving in de aanbesteding voorziet expliciet dat de buurt moet betrokken worden via een intensief participatietraject in samenspraak met de stad Gent. Tot nog toe nog werden de omwonenden in Baarle echter volledig in onwetendheid gelaten. “We vinden het heel erg dat er niet naar de mening van de bewoners wordt geluisterd” zegt Johan Stevens, één van de initiatiefnemers van de actiegroep Red De Noordhout. “Iedereen met een beetje gezond verstand beseft dat de groene Noordhoutkouter absoluut geen geschikte locatie is voor appartementsblokken en sociale huisvesting. Maar toch blijven het stadsbestuur en de initiatiefnemers volharden in de boosheid”.
“Baarle wordt overdonderd door allerlei initiatieven die een ware aanslag betekenen voor de open ruimte en de leefbaarheid in ons dorp” vult Wim Vancauwenberghe, voorzitter van Leefbaar Baarle aan. “De industriezone breidt uit met 10 ha tot vlak aan de achtertuin van de omwonenden. Agentschap Wegen en Verkeer komt met een scenario om in de Keuzekouter een nieuw op- en afrittencomplex neer te poten. In de startnota van het GRUP voor het complex wordt trouwens slinks vermeld dat ‘restruimtes’ die oorspronkelijk landbouwgrond waren, kunnen worden omgezet in woongebied en terreinen voor bedrijfsactiviteiten. Dit kan over ettelijke hectares gaan. Dit alles komt bovenop de 3 woonontwikkelingsprojecten. De gedeeltelijke invulling van het WUG Noordhout als een stads- of wijkgericht landbouwproject en de aanleg van enkele bosjes voorzien in het RUP Groen, zijn een stapje in de goede richting, maar erg ontoereikend als je de globale impact van alle plannen op de dorpskern en de omgeving van Baarle bekijkt.”
Niet van deze tijd
Inwoonster Ines Verbaendert stelt de zaken op scherp: “In Baarle wordt het laatste beetje groen/landbouwgebied (Noordhout) in onze dorpskern bedreigd door de bouw van een groot aantal woningen waarop de infrastructuur van ons dorp niet voorzien is (noch de school, noch de winkels, noch het openbaar vervoer). Want er is geen bakker, geen supermarkt, er rijden slechts 2 à 3 bussen per uur van en naar Gent/Tielt/Deinze… dus ideaal scenario voor nog meer verkeer is ons dorp. Hoe zat het nu weer met die bouwshift? Want in Gent zijn er inderdaad woningen tekort, maar is er ook een enorme leegstand. Verdichting wil volgens mij niet zeggen groen gebied buiten de stad volbouwen? Opnieuw verlies van groen dus voor Baarle. De landbouwgronden/natuurgebieden voor alle plannen zullen vervolgens voornamelijk ver weg van Baarle worden gecompenseerd. Hoe leg je dit uit aan de bewoners?! Elders wordt groen voorzien, maar ons dorp wordt wel volgebouwd, omgeven door industrie en met een uitgebreid op- en afrittencomplex!”. Op dergelijke schaal open ruimte inpalmen voor allerlei projecten is niet meer van deze tijd.
544 keer een duidelijke oproep aan Stad Gent
Leefbaar Baarle en actiecomité ‘Red de Noordhout’ lanceerden half februari 2021 een petitie die Stad Gent oproept tot behoud van de Noordhoutkouter. Anderhalve maand later was de kaap van 500 handtekeningen al overschreden. Uiteindelijk ondertekenden 544 mensen de petitie. Het is duidelijk dat de inwoners van Baarle willen dat de Noorhoutkouter NIET wordt bebouwd maar VOLLEDIG wordt omgezet naar een landbouwgebied. Deze volledige omzetting kan perfect passen in het kader van de compensatie van de landbouwgronden die worden ingenomen door de geplande uitbreiding van het industriegebied in Baarle-Drongen. Op die manier gebeurt de compensatie in de buurt van de gemeenschap die zwaar wordt getroffen door die uitbereiding, en niet ergens ver weg zoals men nu van plan is.